Neuro-wat?
Elke mens denkt op een unieke manier – en sommigen nog wat unieker dan anderen. Met “neurodiversiteit” bedoelen we de variatie die we zien in de werking van het menselijk brein, en die variatie wordt benoemd door een veelheid aan acronymen: van AD(H)D over HSP en (U)HB tot ASS, maar ook dyslexie, dyscalculie, en een heleboel andere “stoornissen”.
So what?
Sinds de industriële revolutie zoeken we steeds genadelozer naar steeds méér efficiëntie, en dus méér standaardisering. Maar de wereld vandaag is niet de wereld van de 19de of zelfs de 20ste eeuw. “Resources”, ook “human”, worden schaars. De wereld lijkt steeds sneller te draaien, steeds sneller te veranderen, steeds complexer te worden. Dan wordt effectiviteit belangrijker dan efficiëntie. De juiste dingen doen op het juiste moment, dát is wat het verschil maakt. Dat vraagt om teams die snel kunnen schakelen, en dat is bij uitstek iets waar diverse teams sterker in zijn. Verschillende voelsprieten merken sneller op wat er gebeurt in de brede maatschappij. Verschillende denkprocessen verlaten gemakkelijker de platgetreden denkpaden. Darwin wist het al: zonder variatie, geen evolutie.
En wat heeft dat te maken met neurodiversiteit?
Een team dat neurodiversiteit omarmt, creëert variatie binnen zijn denken. Een neurodivers team zal dus makkelijker evolutionaire sprongen kunnen maken dan een team waarin iedereen op dezelfde manier denkt. Voorwaarde is wél dat die neurodiversiteit een plaats krijgt. Mensen die intenser dan gemiddeld functioneren, kunnen als storende factor ervaren worden. Tranen in de ogen omdat er door elkaar gepraat wordt in een vergadering? Altijd allerlei zaken opstarten, maar niets afwerken? Continu wijzen op wat anderen fout doen? Bij elke nieuwigheid alles van tevoren willen vastleggen? Pff, vermoeiend, hoor.
Geef diezelfde mensen echter de kans om die intensiteit in te zetten ten voordele van het team, en er kan magie ontstaan. Hoe minder gelijk mensen zijn, hoe meer ze aan elkaar hebben – als ze elkaar voldoende begrijpen en vertrouwen om samen te werken. Hoogsensitief? Je verwerkt méér prikkels op kortere tijd. AD(H)D? Als iets je interesse vasthoudt, kan je in ongelooflijk korte tijd ongelooflijk veel bereiken. (Uitzonderlijk) hoogbegaafd? Hoe complexer het project, hoe liever. ASS? Je concentratie bij een doorgedreven analyse is wellicht uitzonderlijk.
En toch: voor veel mensen en veel organisaties overheerst de pijn, eerder dan het potentieel. En dat is jammer. Mensen worden ongelukkig en vallen uit op de arbeidsmarkt, terwijl organisaties met de handen in het haar zitten omdat ze niet de juiste medewerkers vinden.
Hoe kan je er (beter) mee omgaan?
Wederzijds begrip en vertrouwen: het zijn dooddoeners, maar ze zijn essentieel. Van daaruit kan je als team groeien. Niet enkel elkaars sterktes appreciëren, maar er bewust gebruik van maken. Niet gewoon aanvaarden dat iedereen aandachtspunten heeft, maar elkaar actief helpen om hiermee om te gaan. Weten op welke manier jij uniek bent, en hoe je anderen tegemoet kan komen. Durven benoemen wat jij nodig hebt, maar ook wat jij te bieden hebt. Het is niet moeilijker (maar ook niet makkelijker) dan dat. Is jouw team daar klaar voor?
